زمان مطالعه: ۲ دقیقهﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ارزش اﻓﺰوده، ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﻴﺮه واردات، ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺗﻮزﻳﻊ و ﻣﺼﺮف، ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻛﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﻴﺮهﻫﺎی ﻣﺬﻛﻮر ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ، ﺑﻪ ﻣﻴﺰان درﺻﺪی از ارزش اﻓﺰوده ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از زﻧﺠﻴﺮه، اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و از ﻫﺮ ﺑﻨﮕﺎه ﺑﻪ ﺑﻨﮕﺎه ﺑﻌﺪی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎن ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد.
در سیستم مالیات بر ارزش افزوده، هر فروشنده در هنگام فروش کالا و خدمات، مالیات متعلقه را بر صورتحساب افزوده و آن را همراه با قیمت کالا و خدمات از مشتری دریافت می نماید. اولین فروشنده، مالیات را یکجا به دولت پرداخت کرده و درمراحل بعدی، هر فروشنده تنها مابه التفاوت مالیات (مالیات دریافتی پس از کسر مالیاتی که خود قبلاً پرداخت نموده) را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می کند.
برای درک بهتر فرض کنیک که اگر یک شرکت کامپیوتری برای مونتاژ سیستم ، قطعات مورد نیاز را از طریق واردات تأمین می نماید. اگر فرض شود واردات به مبلغ پنج میلیون ریال بوده و با فرض این که نرخ مالیات ۱۰% باشد، این شرکت در مرحله در مرحله واردات به اندازه پانصدهزار ریال (۵۰۰،۰۰۰ = ۱۰% * ۵،۰۰۰،۰۰۰) مالیات بر ارزش افزوده به سازمان مالیاتی کشور پرداخت می نماید . همچنین، اگر فرض شود این شرکت محصول تولیدی خود را به مبلغ ده میلیون ریال بفروشد، موظف است هنگام صدور فاکتور، مالیات بر ارزش افزوده را جداگانه محاسبه و از خریدار دریافت نماید (۱۰۰۰۰۰۰= ۱۰% *۱۰،۰۰۰،۰۰۰ )یعنی قیمت پرداختی خریدار یازده میلیون ریال خواهد بود. این شرکت موظف است مالیات های پرداختی در مراحل قبلی (واردات) را از مالیات های وصولی کسر نموده و مابقی را همراه با اظهارنامه به سازمان مالیاتی پرداخت نماید.
۵٫۰۰۰٫۰۰۰-۴٫۰۰۰٫۰۰۰=۱٫۰۰۰٫۰۰۰ مالیات بر ارزش افزوده، بنابراین مجموع مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده به سازمان مالیاتی برابر ۵٫۰۰۰٫۰۰۰= ( ۴٫۰۰۰٫۰۰۰ + ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ) ریال خواهد بود. میزان مالیات بر ارزش افزوده ۵ درصد بوده که ۲٫۱ درصد مربوط به عوارض و به حساب شهرداری ها واریز و ۲٫۹ درصد مربوط به مالیات است که به حساب اداره مالیات وارد می گردد.
نکته: برخی از اقلام کشاورزی ومصرفی و نیز کتاب از این قانون معاف می باشد.